«Алтын минбар» таврăнчĕ

Кăçалхи кинофестиваль ятне тавăрнипе пӗрлех тата çӗнӗлӗхсемпе те палăрса тăрать. «Татаркино» 100 çул тултарнине Хусанти площадкăсенче çеç мар, республикăн районӗсенчи кинозалсенче те кинофестиваль витӗмӗпе киносем кăтартаççӗ. «Сувар» хăйӗн сайтӗнче çырнăччӗ, сеанссем тӳлевлӗ пулаççӗ, çамрăксем «Пушкин карттипе» усă курма пултараççӗ.

Хусанта фестиваль картинисем «Мир» тата «Родина» кинотеатрта иртеççӗ. Конкурс программине 27 çӗршывран 51 фильм суйласа илнӗ. Конкурса кӗрейменнисем, паралельлӗ программăпа курма май пуррисем — 90 фильм. Тутарстан кинематографӗсен ӗçне, ӳсӗмне «Алтын минбарта» курма пулать. Яланах наци киновӗн программи анлă пулнă, кăçал та çаплах — 11 картина пăхма чӗнеççӗ куракансене. Халиччен ят-сум илнӗ режиссерсемпе пӗрлех кино ӗçӗнче пӗрремӗш утăм тăваканнисем те «сăмах калӗç». Фестивале Иран режиссерӗн Бабака Хаджепашин «В объятиях дерева» фильмӗ уçать. Кинокартинăшăн Хусанти сеанс Раççейри премьера пулать. 

Ытти çулсенчи пекех кăçал та конкурса сӗнекен кинофильмсене суйласа илекен комиссие Нина Кочеляева ертсе пынă. Вăл пресс-конференцин видео çыхăнăвӗнче Иран кинематографӗсен ӗçне ырларӗ. 

Фестивалӗн конкурс картинисене шăматкун, вырсарникун кăтартма йышăннă. Çулсерен фестиваль кунӗсенче пӗтӗм киносеанс тӳлевсӗр пулнине кăçал манма тивет. Çавăн пекех паллă артистсемпе тӗлпулăва хутшăнас текенсен те тӳлесе кӗмелле. Тунтикун кинотеатрсенче билетсем сутма пуçланă та. Çакна «Татаркино» ертӳçи кинофестивалӗн бюджечӗ дефицитлă пулнипе ăнлантарать.

2024 çулхи фестивалӗн çӗнӗлӗхӗсем

Совет Союзне кӗнӗ республикăсенчен киноиндустри аталанăвӗпе чăннипех мухтанма пултараканни Казахстан пулӗ. Хусан кинофестивальне те казахсен картинисем кашни çул хутшăннă, Тутарстанпа Казахстан пӗрле ӳкернӗ фильмсене те кăтартнă. XX «Алтын минбар» площадкисем те тарават казах кинематографӗсене. Кинофестиваль программинче Казахстан киновӗн кунӗ пур. Конкурса суйласа илнӗ фильм Японипе пӗрле ӳкернӗ «Конокрады. Дороги времени» (режиссерӗсем Ерлан Нурмухамбетов, Лиза Такэба). Тăван çӗршывăн Аслă вăрçинче çуралнă юрату çинчен каласа паракан «Смуглянка» (режиссерӗ Талгат Тименов) конкурса кӗреймен. Кинофестиваль йӗркелӳçисем Казахстан фильмӗсен кунне программăна кӗртни çак çӗршыв кинематографийӗпе çывăхрах паллашма пулăшӗ.

Кăçалхи кинофестивальте анимаци лентисем нумай. Миляуша Лябибовна Айтуганова конкурса тӗрлӗ çӗршывран 37 мультфильм ярса панине асăнчӗ. Мӗнле ăнлантарма пулать анимаци фильмӗсем нумайланнине? Мультфильмсен номинацийӗ картинăсенчен чухăн çулсем пулни асрах. Çавăнпа çак номинацисӗр иртнӗ кинофестивальсем те пулнă. Сăмах май, пӗлтӗр те пит нумай марччӗ. Сергей Киатровăн «Старик из Альдермыша» (Тутарстан) тулли метражлă мультфильмӗ асра юлчӗ. Сергей Киатров кăçал «Амина» мультфильмпа наци конкурсне хутшăнать.

Хусанта иртекен кинофестиваль кашнинчех тӗнче шайӗнче питчинг ирттерет. Кинофестивалӗн çак пайӗ кăçал та упранса юлнă — 12 картина тăратнă сутăлăха. Хăшӗ çӗнтерӗ вӗсенчен? Паян сутакан киноидейăсем шедевр пулса кинотеатрсене куракана пухӗç-и? Кăна вăхăт кăтартӗ. 

Жюри, çăлтăрсем, тӗлпулусем

Кăçалхи фестивалӗн жюрийӗ 10 çынран тăрать: Юсуп Разыков (режиссер, Узбекистан), Мисфер Альмус (Сауд Аравийӗ), Надждат Анзур (режиссер, Сири), Премендра Мазумдер (кинокритик, Инди), Халед Юсеф (режиссер, Египет), Хамид аль-Амери (Оман киноассоциацин президенчӗ), Хуссейн Мохсин Дуач (анимаци фестивалӗн директорӗ, Ирак), Артыкпай Суюндуков (режиссер, Кыргызстан) тата Раççейрен М. Горький ячӗллӗ киностудин генеральнăй директорӗ, «Союзмультфильм» киностудин директорсен канашӗн председателӗ Юлиана Слащева. Жюри председателӗ Турци кинорежиссерӗ Метин Гюнай («Воскресший Эртугрул», «Основание: Осман» сериалсен авторӗ). Калас пулать, «Алтын минбар» Хусан Ратушинче уçăлнă чух та, Г. Камал театрӗнче хупăннă чух та Турци кинематографӗсем йышлă пулаççӗ. Халăх юратса пăхнă «Великолепный век» сериалта ӳкерӗннӗ артистсене те курма, автограф илме, пӗрле сăн ӳкме май килет. Вӗсемпе «Мир» кинотеатрта пултарулăх каçӗ йӗркелеççӗ. Паллах, Раççей, Тутарстан артисчӗсем, режиссерӗсем те пулаççӗ. Фестивале хутшăнакан çӗршывсенчен кашнинчен килеççӗ кинематографсем. Кинофестиваль уçăлнă, хупăннă çӗре билетпа кӗртеççӗ. Билетсене Г. Камал театрӗн кассинче, сайтӗнче сутаççӗ.

Татьяна ВАСИЛЬЕВА
Автор сăнӳкерчӗкӗ.