«КАРАВОНА» 180КОЛЛЕКТИВ ХУТШĂНЧӖ

Вырăс, славян культурин кунӗсене Тутарстан майăн 24-мӗшӗнче ирттерме пуçларӗ. Çак кун Кремльти Йышăну вырăнӗсенче вырăс наци культурин куравӗ уçăлчӗ. Мероприятие Раççейӗн тӗрлӗ регионӗсенчен, вырăссем йышлă пурăнакан вырăнсенчен килнӗ. Вырăс наципе культура автономийӗн председателӗ Ирина Алексеевна Александровская каланă тăрăх,  хăнасем тӗлӗннине пытарман: вырăссем йышлă пурăнакан регионсенче те вырăс наци культурине тӗрев парас ӗçе Тутарстанри пек çӳллӗ шайра илсе пымаççӗ имӗш. Тутарстанра çапла пулни хăнасене савăнтарнă, тӗлӗнтернӗ. 

Майăн 26-мӗшӗнче  «Славянсен йăлари культури тата хальхи вăхăтри тӗнче: фольклор паянхи обществăра» XXVIII Халăхсен хушшинчи конференци уçăлчӗ. Паянхи пурнăçра фольклор архивӗсенчи материалсемпе анлăн усă курасси конференцире тӗп тема пулса тăчӗ. Паллах, сăмах фольклор культурине цифровизацилесси пирки те пычӗ. Çаплах тӗрлӗ этноссене пӗр-пӗрне фольклор пулăшнипе лайăхрах ăнланма  май пурри çинчен калаçрӗç тата фольклора хулара мӗнле майпа аталантарассине сӳтсе яврӗç. Конференци майăн 29-мӗшӗнче вӗçленчӗ. Паллах, çакăн пек пысăк форума хутшăнакансем Лайăш районӗнчи Никольски ялӗнче çуллен иртекен «Каравона» та пырса курчӗç. 

Кăçал вырăс халăх праçникне 180 коллектив хутшăнчӗ. Республикăн кашни кӗтесӗнчен, кӳршӗ республикăсемпе облаçсенчен тата Раççейӗн ытти регионӗнчен килнӗ хăнасем. Уяв 31-мӗш хут иртрӗ. Калăн, çак вăхăтра Никольски ялне килсе курман çын юлман та пулӗ çӗршывра. Пур иккен. Ника тата Макс Яковлевсем пӗрремӗш хут кăçал «Каравон­ра». Балалайкăпа ăста калакан мăшăр Мускавран килнӗ. Сахал мар фестивале хутшăнса курнă вӗсем, танлаштармалăх пур. «Йыхравне каярах илнипе хăпăл-хапăл пуçтарăнса тухма тиврӗ. Пӗтӗмӗшле илсен уявпа кăмăллă эпир, тепӗр çул та килме хатӗр», – пӗр шухăшлăн хуравларӗç музыкантсем. 

Вырăс культурин уявӗнче чăвашсене те курма тӳр килчӗ. Елена Корсакова юрăçпа тӗл пултăмăр. Çӗпрел районӗнчи Çӗнӗ Йӗлмелӗнчи «Калинушка» (ертӳçи Наталья Макарова) ансамбль те çитнӗ Никольскине. Шăрантараççӗ юрра пуринпе пӗрле, калăн пӗр пысăк хор пуçтарăннă «Каравона». 

Уява пуçтарăннисене саламлама Патшалăх Канашӗн Председателӗ Ф.Х.Мухаметшин, ТР культура министрӗн çумӗ Ю.И.Адгамова, ТР Халăхсен ассамблейин Ӗçтăвкомӗн ертӳçи  К.Г.Яковлев тата ыттисем пынă. 

Фарид Хайруллович Тутарстан Республикин Раисӗ, Правительство ятӗнчен саламларӗ уяв тӳремне пухăннисене. Çак наци уявне сыхласа хăварнăшăн Никольски ялне тав турӗ. Тутарстаншăн çакă питӗ кирлӗ, пӗлтерӗшлӗ пулнине палăрт­рӗ. Республика нумай нациллӗ субъект, унта пурăнакансен туслă пурăнмаллине каларӗ. «Каравонран»  республикăра наци уявӗсене паллă тăвасси пуçланнине те аса илтерчӗ.

Лайăш муниципаллă районӗн пуçлăхӗ Ильдус Фатихович Зарипов хăнасене Лайăш çӗрӗ çинче хапăл туса йышăннине пӗлтерчӗ. «Каравон» ăрусене çыхăнтарнине, халăх культури çапла майпа аслисенчен ачасене куçнине асăрхарӗ. Уява ирттерме пулăшнăшăн та,  райо­на пулăшса пынăшăн та Тутарстан Республикин Раисне Р.Н.Минниханова тав турӗ. Пӗлтӗр Культура çуртне юсани, кăçал 500 машина лартмалăх виçӗ парковка хута яни пирки кăмăллăн каласа пачӗ. 

Сăмах май, чăнах та кăçал ачасем пит нумайччӗ уявра. Вӗсене юрлама-ташлама, выляма ятарлă вырăн уйăрнă. Халиччен пулман чуччусемпе те ярăнма пулать, манăçма пуçланă халăх вăййисене кӳлӗнме те хавас шăпăрлансем. Саба районӗнчи Шеморданран Алмаз Хузин ертсе пыракан «Акварель» ача-пăча коллективӗ те килнӗ юрăç пултарулăхне кăтартма.

Вырăс культурине аталантарас ӗçре çитӗнӳсем тунисене патшалăх, ведомство наградисене парса чысларӗç. Ирина Александровская хăй ертсе пыракан обществăшăн вăй хунине наградăпа палăртрӗç. Тутарстан Халăхсен ассамблейин наградине Никольскинчи «Коляда» фольклор ансамбльне ертсе пыракан Нина Кузьминана панă чух Константин Геннадиевич чăтаймарӗ, иртнине аса илчӗ: «Нина Петровна «Колядапа» «Каравона» чӗртсе тăратассишӗн тăрăшса çӳренӗ чух ялти чиркӳ те ӗçлеместчӗ. Çине тăрса пуçарчӗ уява. Паян эпир çакăнта пухăннăшăн Нина Петровнăна тав тумалла», – вӗçлерӗ сăмахне.

Яланхи пекех ăстасем хăйсен таварӗсемпе пуçтарăннă «Каравона». Кăçал вӗсен шучӗ çӗртен те иртет. Çавăнтах мас­тер-классем те ирттереççӗ, таварне те сутаççӗ. Йывăç ăстисем те çук марччӗ уявра. Тетте пек илемлӗ сентресем, çăра уççи çакма хатӗрленӗ ӗлккен япаласем питӗ илӗртӳллӗ тавар туянаканшăн. Вӗсене Хусанта пурăнакан Алексей Алексеев ăсталанă иккен. Пӗчченех ӗçлет, фирма-тавраш уçса массăллă тавар туса сутмасть. Унран япала илекен эксклюзив туянать апла. 

Уявăн концерт программи яланхи пекех анлă, тӗттӗмлениччен пулчӗ. Хед-лайнерӗ паллă юрăç, нумай юрă фестивалӗсен çӗнтерӳçи Марина Девятова пулчӗ. Çаплах «Партизан FM», «CKASKИ» фолк-ушкăнсем пулчӗç. Çыран хӗрринче юрла-юрла алăран тытăнса утрӗç.

Татьяна ВАСИЛЬЕВА.

Автор сăнӳкерчӗкӗсем.