Интервью, статьясем
-
Чăваш шкулӗсене часах çӗнӗ кӗнекесем çитӗç
Тутарстанри чăваш шкулӗсем кӗçех тăван литературăпа çӗнӗ кӗнекесем илӗç. Çӗнӗ вӗренӳ çулӗ умӗн питӗ те савăнтаракан хыпар. Ăна пире Тутар кӗнеке издательствин директорӗ Ильдар Сагдатшин пӗлтерчӗ. ТР Раисӗ çумӗнчи Тутар чӗлхине тата Тутарстанра пурăнакан ытти халăхсен чӗлхисене аталантарассипе комисси ӗçлеме пуçланăранпа наци вӗрентӗвӗпе çыхăннă ыйтусем хăвăрт татăлма пуçларӗç. Комисси ертӳçи Марат Ахметов çине тăнипе наци шкулӗсене планпа методика тата вӗрентӳ пособийӗсемпе тивӗçтерсе пыраççӗ, халӗ акă черет литература патне çитрӗ. Ильдар Сагдатшин пӗлтернӗ тăрăх, пурӗ 11 пин кӗнеке туяннă наци шкулӗсем валли. Сăмах чăваш, мари, мордва, удмурт шкулӗсем пирки. Кама мӗн чухлӗ кӗнеке парасси, вӗсене мӗнле майпа салатасси пирки пулчӗ пирӗн интервью издательство директорӗпе.
-
Максим Кузнецов: «Чăваш хӗрне халалласа сăвă та çыртăм»
Максим Кузнецовпа паллашни виç-тăватă çул та пур пулӗ. Вăл вырăс ачи, çамрăк ăсчах, Раççей наука академийӗн Хусан наука центрӗн сотрудникӗ, полиглот. Çамрăк ăсчах вак тата Атăлçи халăхӗсен чӗлхисене тӗпчессипе ӗçлет. Кӗске хушăрах удмурт, тутар чӗлхисене алла илнӗскер нумай пулмасть чăвашла та калаçма пуçланă. Калаçнисӗр пуçне грамматикине алла илнӗ. Ку кăна та мар, тутар чӗлхине вӗренес текенсем валли кӗнеке кăларнă.
-
Çӗнӗ шăпăр çӗнӗлле шăлать-и?
Юбилей каçӗнче эпир Сергей Петровпа паллашрăмăр, ертӳçӗн шухăш-кăмăлӗ çинчен ыйтса пӗлтӗмӗр.
-
Чăваш позывнойлă командир
Ятарлă çар операцине тулли мар мобилизаципе 2022 çулхи октябрӗн 26-мӗшӗнче кайнă Алексей Анатольевич Ягашкин сержантăн (Çӗпрел районӗнчи Кивӗ Çӗпрел ялӗ) çар тумӗ çине «Чуваш» тесе çырни тӳрех куç тӗлне пулчӗ. СВОри атьсен сăмахӗсем тăрăх, позывноя салтаксем нумай чухне хăйсемех суйлаççӗ... Пӗлтӗр апрель уйăхӗнче йывăр аманнă командира çарпа медицина комиссийӗн декабрь уйăхӗнчи йышăнăвӗпе запаса янă. Алексей хальхи вăхăтра мирлӗ пурнăçа хăнăхать. Ентешӗмӗрпе эпир Алешкин Саплăк ялӗнче ятарласа тӗл пултăмăр.
-
Хальхинче юррăма жюрие мар, халăха хаклаттарас килет
«Анне ман Раççей, атте Тутарстан...» – çапла юрлать Хусан хӗрӗ Элина Нишева хăйӗн «Я – Россиянка» юрринче. Çӗнӗ юрă интернетра хăй итлекенне тӳрех тупрӗ, ăна халӗ тӗрлӗ çултисем итлеççӗ. Патриотизм темипе юрăсем çыракан çамрăк авторпа эпир ятарласах тӗл пулас терӗмӗр.
-
Вăрçă пуçланнине шанас килмерӗ...
Çăмăл мар çар офицерӗн профессине суйланă çынсем Ишлӗ-Матак ялӗнче (Çӗпрел районӗ) нумай. Çамрăккисем пурте тенӗ пекех паянхи кун ятарлă çар операцийӗнче. Вӗсенчен пӗри – Юрий Сергеевич Воробьев капитан. Хусанти Танк училищинчен 2018 çулта вӗренсе тухсан распределенипе Дон-çи-Ростов тăрăхӗнчи çар чаçне лекнӗскер, ятарлă çар операцине пирвайхи кунсенченех хутшăнать. Çапăçусенче хăюлăхпа паттăрлăх кăтартнăшăн Паттăрлăх орденне, «Çапăçура палăрнăшăн», «СВОна хутшăннăшăн» медальсене тивӗçнӗ. Ентеш-офицерпа вăл кӗске отпуска таврăннă вăхăтра калаçма май пулчӗ.
-
Елена МАТВЕЕВА: «Повара нимле роботпа та ылмаштараймăн»
Професси суйласа илесси çын пурнăçӗнче чи кирлӗ тапхăрсенчен пӗри. Камсем кирлӗ-ха паян ӗç рынокӗнче? Кашни сферăна цифровизаци, роботизаци кӗрсе пырсан та çавах çын аллисӗр ӗç тухмасть. Шăп çакăн йышши специальность пирки калаçрăмăр та биологи наукисен докторӗпе Елена Лаврентьевна Матвеевăпа. Пирӗн респондент Чăваш Енри Канаш районӗнчи Малтикасра, Çеçпӗл Мишшин тăван ялӗнче, çуралса ӳснӗ. Аслă пӗлӳ Хусанта илнӗ, çакăнтах пулас мăшăрӗпе паллашнă. Упăшки хăй пекех Чăваш Енрен, Йӗпреç районӗнчен. Матвеевсем ывăл çуратса ӳстернӗ.
-
Людмила СЕМЁНОВА: «Тăван чӗлхепе калаçма пăрахмастпăр?»
Л.Семенован сăвă-калавӗсем хаçатра пичетленнине вулакансем асăрханă ӗнтӗ. Вăл аслă категориллӗ вӗрентекен, тăватă кӗнеке авторӗ. ЧР Писательсен союзӗн пайташӗ (2013), чăваш хӗрарăмӗсен Эмине ячӗллӗ премине (2014) тивӗçнӗ. Хăйӗн ӗçӗ-хӗлӗ пирки хаваспах каласа пама килӗшрӗ.
-
Сергей ПЕТРЯНКИН: «Ангел малта, эпир ун хыççăн»
Ульяновскри тӗрлӗ çапăçусене хутшăннă ветерансен обществинчи ветеран-офицерсем Марс Саяпов, Владимир Ярухин, Федор Горобцов, Сергей Петрянкин тата ыттисем Украинăри ятарлă çар операцийӗ пуçланнăранпах хамăр салтаксем патне гуманитари пулăшăвӗ леçеççӗ. Куллен кирлӗ кӗпе-йӗмпе апат-çимӗçрен, маскировка сеткисемпе медикаментсенчен пуçласа техника таранах, кашнинче миллионшар тенкӗлӗх.
-
Тыл çӗнтерӗве çывхартать
Чăнлă районӗнчи Пухтел ялӗнче (Ульяновск облаçӗ) йӗркеленсе кайнă «Сердечный ZOV» волонтерсен ушкăнӗ пӗтӗм район халăхне пӗрлештерме пултарнă. Пӗрлехи вăйпа фронтри ентеш-салтаксене май пур таран нумайрах та нумайрах пулăшма тăрăшать. Кăçал август уйăхӗнченпе кăна «Своих не бросаем» ыркăмăллăх концерчӗсем йӗркелесе 1 миллион та 166 пин тенкӗ укçа пухнă. Ку вăл пӗр акци кăна-ха, ытти тата мӗн чухлӗ. Волонтерсен ӗçӗпе пире «Сердечный ZOV» ушкăн кураторӗсенчен пӗри, пирӗн ентеш (Çӗпрел тата Пăва районӗсен мăнукӗ) Алена Валерьевна Спиридонова паллаштарчӗ.
-
Асия ТИМИРЯСОВА: «Университет атте ăна 30 çул каялларах курнă пек»
Хусан инноваци университечӗ чи вăйлă аталанса пыракан аслă шкулсенчен пӗри. Унăн историйӗ Виталий Гайнуллович Тимирясов ячӗпе çыхăннă, шăпах вăл 1994 çулта Экономика, управленипе право институтне йӗркелесе янă. Çав çулах Çырчаллипе Анат Камăра филиалсем уçăлаççӗ, тепӗр çултан Элметре, Пӗкӗлмере, Ешӗлварта. Паян университет хăй йӗркелӳçин ячӗпе хисепленет.
-
Волонтер пулăшма яланах хатӗр!
Сентябрӗн 30-мӗшӗнчен пуçласа октябрӗн 3-мӗшӗччен Ханты-Манси Автономи округӗнчи «Добрино» вӗрентӳ центрӗнче (Ханты-Мансийск хули) кӗмӗл волонтерсен VIII Пӗтӗм Раççей форумӗ иртрӗ.
-
Çитта Миккуль: «Купăс маншăн чи çывăх юлташ»
Чӑвашла юрлакансен хушшинче çирӗп утӑмсемпе малалла талпӑнакан тепӗр çӗнӗ çăлтăр çуталчӗ. Паян сире Николай Сидоровпа паллаштарас килет.
-
Юрий Шекеев тата Людмила Вешкина: «Хамăр чăваш пулнипе мăнаçланатпăр»
Раççейӗн хӗвеланăçӗнчи чи аякри хулинче Калининградра та Чăваш культура обществи ӗçлет
-
Н. Николай:«Чи пӗлтерӗшли – тăшман кунта килмест»
Виççӗмӗш çул пыракан ятарлă çар операцийӗ пирӗншӗн кашниншӗн тӗрӗслев, тырра хывăхӗнчен уйăрмалли вăхăт. Раççейшӗн кам тус, кам тăшман пулнине яр уççăн кăтартнисӗр пуçне хамăр çине урăх куçпа пăхма хистет вăл. Çак вăхăтра тылрисем эпир те, фронтрисем те улшăнтăмăр. Отпуска таврăннă салтаксемпе калаçсан уйрăмах сисӗнет ку. Ятарлă çар операцине мобилизаципе кайнă Хирти Кушкă (Пăва районӗ) каччипе Николай Н. та кун çинченех сăмах пуçартăмăр. Çулталăк çурă ӗнтӗ фронтăн пӗрремӗш линийӗнче дрон операторӗ вăл, вăхăчӗ калама çук хӗсӗк пулнине пăхмасăр «Сувар» хаçат редакцине кӗрсе тухма май тупрех.